Dạy toán cho học sinh tiểu học

Một nghiên cứu mới về dạy toán cho học sinh tiểu học và trung học cơ sở cho thấy trẻ con thích tìm ra lời giải của những bài toán hơn khi không có sự trợ giúp của giáo viên.

Ở góc nhìn khách quan, học sinh học toán tốt nhất là khi mà các giáo viên giải nghĩa rõ ràng về các khái niệm toán học tách biệt với những khái niệm khác, và sau đó cho học sinh cơ hội để rèn luyện những gì trẻ đã được học.

Gần đây, tôi đã tiến hành nghiên cứu cấp bậc tiểu học và trung học cơ sở để khám phá ra một cách tiếp cận khác trong việc dạy toán cho học sinh tiểu học. Cách tiếp cận này bao gồm việc đưa ra câu hỏi và cho học sinh có thể tự tìm ra cách tiếp cận với bài tập và lời giải trước khi nghe bất kì hướng dẫn nào từ giáo viên.

Đề bài của tôi là: Kim Phút của đồng hồ chỉ số 2 và hai kim tạo ra một góc nhọn. Hỏi lúc đó là mấy giờ? Có ba vấn đề khiến cho câu hỏi này khác với những câu hỏi thông thường hay thấy trong dạy toán tiểu học.

• Đầu tiên, nó tập trung vào cả hai khía cạnh của môn toán, thời gian và góc cạnh. Phân biệt được những khái niệm sẽ giúp học sinh có thể nhìn thấy sự liên kết và tiến xa hơn là chỉ tiếp cận toán học như là một bộ sưu tập của những bài toán riêng  biệt.
• Thứ hai, câu hỏi có nhiều hơn một câu trả lời đúng. Số câu trả lời đúng không chỉ là một có nghĩa là học sinh có cơ hội để đưa ra câu trả lời của riêng chúng mà còn có ý tưởng khác với các bạn để cùng thảo luận với bạn bè.
• Thứ ba, học sinh có thể trả lời  ở những mức độ phức tạp khác nhau: Một số trẻ có thể chỉ tìm được một câu trả lời, trong đó những bạn khác có thể tìm ra tất cả những khả năng có thể khái quát hóa được vấn đề.

Bài tập này được cho là như một thử thách phù hợp với học sinh. Đáp số và quá trình giải không rõ ràng ngay từ đầu cho học sinh lớp ba nhưng bài tập này lại gợi đến những khái niệm quen thuộc. Lợi thế rõ ràng của việc đưa ra bài tập thách thức là học sinh đương nhiên cần tự chăm chỉ và bền bỉ, kể cả khi ban đầu bài tập khiến cho chúng khá là nản chí. Sau khi làm bài tập  học sinh sẽ thảo luận, chia sẻ cách hiểu và cách giải của mình. Đây là một cơ hội tốt để học sinh có thể thấy được các bạn khác tìm ra cách gì, và đặc biệt là nhận ra rằng trong nhiều trường hợp có vô số cách để giải những bài toán.

Nếu giáo viên dạy toán cho học sinh tiểu học có thể sử dụng máy chiếu hoặc thiết bị tương tự thì rất thuận lợi cho cả giáo viên và học sinh, giáo viên có thể  chiếu trực tiếp bài làm của học sinh, việc này giúp tiết kiệm thời gian viết lại bài giảng, đưa ra bài làm thật của học sinh và minh họa cho học sinh về lợi ích của việc viết rõ ràng và giải thích cho học sinh cách suy nghĩ một cách  trọn vẹn.

Sau khi hoàn thành trọn vẹn bài tập 1, giáo viên đưa ra thêm một bài tập mà trong đó giữ nguyên một vài khía cạnh và thay đổi một vài ý khác.

Ví dụ tôi có đề bài khác: Kim Phút của Đồng Hồ chỉ số tám và hai kim tạo thành một góc tù. Hỏi lúc đó là mấy giờ? Mục đích của việc làm bài tập 2 là để cho học sinh có thể học được từ việc bắt đầu suy nghĩ bằng cách làm bài đầu và thảo luận với cả lớp, sau đó áp dụng bài học đó cho bài tập thứ hai.

Nghiên cứu này tập trung vào việc nhận dạng các bài tập mà không chỉ là những thử thách thích hợp mà còn có thể được biến đổi cho phù hợp với nhu cầu của một số học sinh cá biệt. Những học sinh đó có thể được giao cho làm câu hỏi như: Mấy giờ thì hai kim của đồng hồ tạo thành một góc nhọn?

Mục đích là để những học sinh đó có nhiều cơ hội làm dạng bài tập căn bản. Đương nhiên là có những học sinh sớm tìm được đáp án và sẵn sàng cho thử thách khó hơn. Những học sinh đó cần phải giải những bài như: Với kim phút chỉ số hai, tại sao có sáu lần các kim của đồng hồ tạo thành một góc nhọn? Kim phút có thể chỉ ra số nào khác ngoài sáu khả năng kia không? Học sinh khá giỏi còn có thể được hỏi thêm: Số lần mà hai kim của đồng hồ tạo thành một góc vuông?

Sự phối hợp  giữa tham gia vào việc làm bài tập và có được mức độ trả lời khác nhau nghĩa cho thấy mức độ hiểu biết của mỗi học sinh. Giáo viên có thể sử dụng kết quả không chỉ để đưa ra nhận xét cho bài tập này mà còn có thể lên kế hoạch cho việc dạy toán cho học sinh tiểu học sau này.

Khi dạy toán cho học sinh tiểu học bạn cần nhớ học sinh rất thích thú với những thử thách

Nghiên cứu của chúng tôi  cho thấy, trái ngược với thành kiến của một số giáo viên dạy toán cho học sinh tiểu học cho rằng nhiều học sinh sợ làm toán, thích được nghe hướng dẫn hơn, thực tế là trẻ không hề e ngại thử thách trong toán học mà còn thích thú với những thử thách mới mẻ. Thay vì nghe những giáo viên chỉ dẫn từng li từng tí những cách giải toán, nhiều học sinh thích tự tìm ra lời giải hoặc là thảo luận với những học sinh khác để có được câu trả lời.

Nghiên cứu cũng chứng minh rằng học sinh học được nội dung đích thực của toán học qua việc giải quyết những bài tập thử thách và sẵn sàng, có thể khai thác các cách liên hệ những lập luận của mình trong các tình huống với nhau.

Theo The Conversation

Chương trình MathKids của trung tâm Bé Thông Minh có cùng quan điểm dạy toán: có nhiều cách giải 1 bài toán, thậm chí có nhiều đáp án cho 1 bài toán dành cho học sinh mẫu giáo và tiểu học. Chúng tôi muốn học sinh thực sự hiểu môn toán là như thế nào chứ không chỉ muốn học sinh cắm cúi làm xong 1 bài toán theo mẫu và quên ngay bài toán đó sau khi có kết quả. Học toán cũng cần có sáng tạo, nếu các bạn có chung quan điểm, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để cùng chia sẻ cách dạy toán cho học sinh tiểu học tốt nhất. Vui lòng liên hệ 02439411316, hotline 0982929815, hoặc kids@indochinapro.com.